Toptancı depoları çok çeşitli şekillerde olabiliyor. Geçmiş zamanda,  elde olan imkanların elverdiği ölçüde yapılabilen bu depolarda, ideal toptancı depolarında olması gereken özelliklerin bir kısmı varken diğer bir kısmı olmayabiliyor.

Halihazırdaki depolarının şekline göre, çoğunlukla toptancıların içinde bulundukları durum, günümüzde genellikle şu iki şekildedir;

– Birincisi özellikle küçük ve orta büyüklükteki şehirlerimizin bir çoğunda, şehrin kenarındaki toptancı sitelerinde bir veya bir kaç dükkanda yapılan toptancılık;

Genellikle iç yüksekliği 6-7 metre olan bu betonarme prefabrik yapıların içine, sonradan bir ara kat ilave edilerek kullanım alanları artırılmaya çalışılır. Hiç birisinin dışarıdan ısı yalıtımı olmayan bu depolarda ilave katlar hava dolaşımını olumsuz etkilediği için, yazın sıcakta, bu depolar, eğer ilave masrafla soğutulmuyorlarsa, çok sıcak olur. Özellikle gıda maddesi kategorisindeki hızlı tüketim ürünleri toptancılığında bu durum çok sakıncalıdır.

Satılmak üzere böyle bir depoya gelen  ürünlerin istifleri ancak elle yapılabilir. Her zaman, yeni gelen ürün ya, yer bulmanın çok güç olduğu bu sıkışık düzendeki depoda, ilave gayretle,  var olan başka bir malın, başka bir yere kaydırılarak, onun yerine dizilir yada o ürünün eskisi kaldırılarak yeni geleni alta, eskisi üste dizilerek istif edilir. Allah’ın her günü bıkmadan bu işle uğraşmak zorundasınızdır. Hem mal kabulü, hem satılan malların sevk için hazırlanması, hem de depoda yeterince alan olmadığı için yapılması gereken, malların yerlerinin değiştirilmesi çalışmaları için çok sayıda depo personeli çalıştırmanız gerekir. Gün içinde bitirilmesi gereken işler için yeter sayıda personel çalıştırmazsanız bu sefer işlerinizi geriden takip etmek zorunda kalırsınız. Yani aldığınız siparişleri depoda hazırlayıp müşterilere sevk etmeniz  2-3 gün sonrasına sarkmaya başlar. Zamanında sevk edemediğiniz ürünler bu süre içinde perakende olarak satılamayacağı için, siparişini aldığınız ve gönderilmesi gereken ürünlere ihtiyacı olan perakendecinin satış rakamlarına zarar vererek, onun nezdindeki itibarınızı çok  zedelersiniz.  Toptancılık işinde güzel olan, bugün aldığınız siparişi yarın satış noktasına sevk edebilmenizdir. Eğer yeterli personel ile çalışmaz iseniz, size mal getiren üretici firma kamyonlarını da aynı gün deponuza indiremezsiniz. Size mal teslimi için gelmiş üretici firmanın kamyonlarının günlerce indirilemeden deponuzun önünde beklemesi, hem o kamyonun içinde malı bulunan diğer toptancıların, hem de kamyonu zamanında fabrikaya geri dönmeyen üretici firmanın iş akış planını bozar ve onları çok kızdırır. Sevilmeyen, çalışılmaktan hoşlanılmayan bir esnaf olursunuz. Geleceğiniz için çok kaygı verici bir durumdur bu. Toptancılık mesleğindeki önemine binaen bu konuyu biraz uzatıyorum. Çözüm tabi ki bu yazıda daha sonra anlatılacak olan modern bir toptancı deposunda faaliyet göstermektir ama, olumsuzlukları anlatılan bir toptancılar sitesi dükkanında toptancılık yapmak zorunda iseniz, depo elemanlarınızın yeterli sayıda olması yetmez aynı zamanda yetkin depoculuk özelliklerine de sahip olmaları gerekir. Asgari ücretle, her zaman başka yerlerde, aynı ücrete, daha az stresli işlerde çalışma imkanı bulunan alelade çalışanlarla böyle bir depo çekilip çevrilemez. Toptancılıktan kazanılabilen gelirlere kıyasla, çok büyük bir para harcanarak yapılabilen modern toptancı deposu yatırımı masrafından kaçınıp var olan deponuz ile işlerinizi yürütmeye çalışırsanız, çok sayıda kaliteli personele, yüksek maaş vermek gibi ağır işletim masraflarına katlanmak zorunda kalırsınız. Üstelik bu ağır işletim masraflarının sizin toptancılık mesleğini daha kaliteli daha hızlı, daha modern, daha müşteri odaklı yapabilmenize de hiç bir katkısı yoktur. Yatırım yapamadığınız için işinizi mecburen çok masraflı bir şekilde yürütmek zorunda kalırsınız. Çok masraf her zaman daha az kar demek olduğu için de, daha az para kazanarak  o çok ihtiyacınız olan modern büyük toptancı deposunu da yapamazsınız.

Hızlı tüketim ürünlerinin gıda kategorisinin toptancısı iseniz, bu dar ve yetersiz metrekareli deponuzdaki FMCG gıda ürünlerinin tarihlerine de dikkat ederek, onu oraya-şunu buraya koymak için, aslında satışta size para kazandırmayan, kullandığınız yerin toptancılık için uygunsuz olan özelliklerine katlanabilmeniz için yapmanız gereken ilave, beyhude, yıpratıcı ve masraflı gayretler gerekir… Bazılarında, aynı toptancı çarşısında, başka bir blokta, ilave stok için ayrı dükkanlar kiralanabiliyor. Ama fiziken aynı yerde olmayan dükkanlarda yukarıda anlatılan zorluklar katlanarak artar. Eğer toptancı sitesinde dükkan yokluğundan dolayı, ihtiyaç duyulan ilave stoklama alanı için, bir de başka muhitlerde dükkanlar kiralamak zorunda kalıyorsanız Allah yardımcınız olsun…

Satılmak üzere gelen ürünlerin kabulünün, depodaki ürünlerin tarihlerinin takibinin, önce gelen ürünün önce satılması gerçeğiyle, depoda her mal geldikçe yapılması gereken ürün yer değiştirme çalışmalarının, satılan malların depodan toplanarak hazırlanmasının, sıkışık dar alanlarda yapılmasının çok zor olduğu, çok yoğun insan gücüne dayanan, çalışmanın zor olduğu, başarılı toptancı olabilmek için ürünlerin satılmasından çok, ürünlerin doğru istiflenmesinin önemli olduğu, günümüzün gerektirdiği modern depolama koşullarını sağlamaktan uzak olan  bu tip depolar artık ömürlerini doldurmuş durumdadırlar.  Ayrıca bu tip toptancı sitelerinde tek toptancı siz değilsiniz tabi ki. Herkese TIR’lar ile mal geliyor. Herkesin dağıtım araçları sabahleyin ürün yüklemesi için deposuna geliyor. Bu toptancı sitelerinde bu araçların kriz zamanı olan sabahleyin, ihtiyaç duyulan geniş boş alanların bir çok toptancı sitesinde  olmadığını da söylemeliyiz.

Eğer böyle dar ve sıkışık depolarda hızlı tüketim ürünü toptancısı birden fazla firmanın ürünlerini pazarlıyorsa, her hızlı tüketim ürünü üreticisinin ürününü, o ürünün hakkettiği bir dikkatle takip etmesi, teknik olarak pek mümkün olmaz. Böyle bir toptancı, her üreticinin, en çok satılan ürününü satmak ister. Takip isteyen, az satılan, yeni piyasaya çıkmış veya yavaş satıldığı için özel dikkat isteyen hiçbir ürünle uğraşmak istemez. Bir kere depolama alanı müsait değildir. Çok satabildiği ürünler varken az satılan ürünlerle deposunu doldurmak onun akıl karına değildir. Bu tip depolarda çalışan toptancılar üretici firmaların büyüme, ciro ve pazar payı artırma, ürün çeşit yelpazesini genişletme hedeflerine uygun bakış açısına sahip olmaları da mümkün değildir. Bu tip depolar günümüz itibari ile artık, daha ziyade tek bir üreticinin ürününü pazarlayan, cirosu az,  küçük şehir toptancılarının işine yarar. Yükte hafif pahada ağır, şeker-sakız veya kozmetik gibi ürünlerin veya sadece yumurta gibi tek bir ürünün pazarlaması  için  uygun olabilirler.

Bu tip toptancı depolarında, bir toptancı deposunda olması gereken sosyal alanların ve yapılması gerekli işler için ihtiyaç duyulan bir takım alanların, yer sıkışıklığından ötürü çoğu kez yeterince olamadığını söylemeliyiz. Tuvalet, toplantı odası, personelin oturup bir nebze nefes alacağı dinlenme ve çay içme odası, mutfak, evrak arşiv odası, satış faturalarının kesildiği ön muhasebe ofisi, eğer toptancının kendisi tutuyor ise resmi muhasebe ofisi, üretici firma yöneticilerine tahsis edilmesi gereken ofis, yedek parça-lastik muhafaza-tamir takım odası, promasyon malzemeleri ve ürün ek teşhir standları  muhafaza odası, toptancının kendisinin ofisi, elektrik kesilmelerine önlem olarak bulundurulması gereken jeneratör odası, gıda toptancıları için tarihi geçmiş iade ürün odası, satış araçlarına yüklenen ürünlerden çıkan büyük kartondan boş kolilerin günübirlik konulması gereken muhafaza alanı, satılmak üzere gelen ürünlerin altından çıkan tahta paletlerin günü birlik konulması gereken muhafaza alanı,  kişiden kişiye göre değişmekle beraber bir çok toptancıda olabilen namaz kılmak için mescit odası, iki katlı olanlarının bazılarında üst kata mal çıkartılması için ayrılması gereken asansör alanına, 2-3 dükkandan müteşekkil 500-600 metrekarelik bu tip toptancı depolarında, yeterince yer ayrılamayacağını siz de takdir edersiniz. Yukarıda zikredilen alanların hepsi de bir toptancı deposu için olmazsa olmaz şekilde önemli alanlardır. Hatta bazılarının bulunması ve ayrı oda şeklinde olması, iade odasında olduğu gibi yasal zorunluluktur. Bir de bunlara ilaveten esas faaliyet konunuz olan,  ürünlerin,  rahatça konulabileceği geniş alanlara olan ihtiyaç da göz önünde bulundurulur ise, bu toptancı sitelerinde olan dükkanlarda geniş çaplı bir toptancılık faaliyeti yapmanın imkansızlığı ortaya çıkmış olur.

Bu tip depolarda toptancılık yapmaya çalışan ticari müesseselere, ürünlerini  ülke çapında pazarlayabilen üretici firmalardan yeni bayilik teklifleri gelmemesine şaşırmamak gerekir.. Yeni işler size, yeriniz, deponuz müsait ise teklif edilir. Veya yeni yatırımla, yeni teklif edilen işe uygun depo yaptırabilecek iseniz size teklif edilir. Kiralık yeni büyük modern depoların kiralarının çok astronomik olmasından dolayı toptancının para kazanamayacağı bilindiği için, üretici firmalar da kiralık depoyu pek teşvik etmezler.

–Günümüzde, depo açısından, ikinci toptan ticaret yapma şekli;

Büyük şehirlerde geniş çaplı toptancılık faaliyeti yapan firmaların depolarının, şehre gelen ana yollara cepheli arazilerde kurulmuş olmasıdır. Kişilerin toptancılık mesleğine bakış açılarındaki farklılıklar, bu depoların da çok farklı şekillerde olmasına sebep olur.

Bu depoların önemli bir kısmı, daha önceden, genel amaçlara hizmet edecek şekilde yapılmış büyük binalar şeklindedir. Sonradan satın alınarak toptancı deposu haline getirilmişlerdir.  Bu kıymetli yol üstü arazilerde yapılan binaların, gelebilecek tüm taleplerin ortalamasını karşılayacak şekilde imal edilmeleri, toptancılık mesleğinin gereği olan ve depo özellikleri uygunsa yeterince iyi yapılabilen bir kısım faaliyetlerin, kısmen iyi yapılabilir hale gelmesine sebep olur. Bu tip depoların özellikle araç manevra alanı , araç parkı, kabulü yapılan ürünlerin altından çıkan paletlerin depolanması,  mal kabulü ve mal yükleme rampalarının sağlıklı çalışabilmesi için ana binanın çevresinde olması gereken  geniş boş alanlar, çoğu kez  yetersiz olabiliyor. Ama toptancı sitelerinde, bitişik nizam küçük dükkanlarda toptancılık yapmaktansa böyle bir depoda toptancılık yapmak çok daha iyidir. Bu tip depoların, ilk yatırım anında size sunduğu depolama imkanları sonradan değiştirilemez. İhtiyaç duyulduğunda metrekaresini büyütemezsiniz, küçük bahçelerini büyütemezsiniz. Bu depolar toptancılık yapılabilmesi için önceden özellikle tasarlanmadan  yapıldıkları için, toptancı deposunda olması gereken alanların sonradan yapılmasına imkan verip vermediği, ilk karar aşamasında, bu depolar çok iyi incelenerek  araştırılmalıdır. Dikkatsizce yapılan ilk depo binası alımından sonra ihtiyaç duyacağınız bazı özellikler, bu depo binalarında sonradan telafi edilemeyebilir.  Sonradan pişman olmamak için önceden çok iyi araştırma yapılarak yatırım yapılması lazımdır.

Yine bu depoların bir kısmı da toptancılık mesleğinin gerekleri göz önünde bulundurularak yapılmış, toptancılığa özel binalardır. Yukarıda atıf yapmıştık, yaptıran kişilerin toptancılığa bakış açısına, ellerindeki maddi imkanlara göre çok değişkenlik arz edebiliyorlar. Bunlar;

Büyük bir arsada, içinde geniş araç manevra alanları olan, bazen çok katlı ve asansörlü, bazende 7 ila12 metre iç yüksekliği olan tek katlı binalar olabiliyorlar. Modern anlamda bu her iki tip binada da toptancılık yapmak uygundur.

Evet, artık modern bir hızlı tüketim ürünleri toptancısının deposunun, nasıl olmaması gerektiğini anlatmaktan, nasıl olması gerektiği konusuna gelebiliriz.

Bir evvelki yazımızda detaylı olarak toptancı deposu kurulacak yerde olması gereken özellikleri anlatmış idik. Burada kısa bir atıf yaparak hatırlatmak için;  toptancılık yapılması planlanan muhitin, şehre uzaklığı, şehrin küçük veya büyük olmasına göre değişen bir kriter idi. Bir çok konu için, bu mesafe çok belirleyici. Bu mesafeyi de belirleyen arazinin bedelidir. Eğer arazi makul fiyatta ise şehre mümkün olduğunca yakın ve şehre gelen ana yola cepheli olanını tercih etmek iyidir.

Uzak gelecekteki hedefleriniz, yapılması planlanan toptancı  deposunun büyüklüğünü belirler. Eğer ben uzun zaman dilimleri boyunca hep aynı kişilere, aynı malı satacağım ve başka kategorilere girmeyeceğim ve yeni müşteri edinmeyeceğim, önüme çıkan büyüme fırsatlarını değerlendirmeyeceğim derseniz; bu gün itibari ile size yetecek büyüklükte bir arazi içinde depo yaptırabilirsiniz. Ama biraz önce söylediğim konularda farklı düşünüyorsanız, ileriyi de düşünerek, maddi gücünüzün yettiği,  en büyük araziye, yapılabilecek en modern ve en büyük depoyu yapmalısınız. Bu karar çok stratejiktir. Bulunduğunuz bölgede yeni bayilik teklifleri alabilmenizin ilk gereği yeterli sermayenizden sonra yetkin satış ekibiniz ve yeterli büyüklükteki deponuzdur. Yetersiz sermaye ile zaten hiç bir şekilde istesenizde büyüyemezsiniz. Ama yeterli sermayeniz var, yeterli satış ekibiniz var ama yeterli deponuzun olmaması, gene yeni bayilik teklifleri alamamanız anlamına gelir. Yeni iş için, yeni işi yapabileceğiniz depo alanlarına ihtiyacınız olur. Üretici firmaların kendilerinin bir büyüme hedefleri vardır. Sizde onlarla beraber büyüyebilmelisiniz. Bunu yapabilmeniz için;  üretici firmanın ürün yelpazesini büyük bir dikkatle, hatasız takip edebileceğiniz, az satılan malı az bulundurabileceğiniz, çok satılan malı çok bulundurabileceğiniz ve ürünlerin her birisinin, bir diğerinin önemine zarar vermeyeceği şekilde depolanabildiği, büyük geniş depo alanlarına ihtiyacınız olur. Bu geniş depo alanı ihtiyacı, çalışmayı planladığınız sektördeki ürünlerin havaleli olup olmamasına göre çok değişkenlik arz edebilir. Örneğin; kozmetik toptancılarının dev depolara ihtiyacı olmadığı gibi, büyük şehirlerde faaliyet gösteren hızlı tüketim ürünlerinin atıştırmalık kategorisinden cips toptancılarının, kozmetik toptancılarından daha büyük depolama alanlarına ihtiyaç duyması gibi. Bazen de önceden yaptırdığınız, büyük toptancı deposunda yapılması mümkün olmayan, yeni iş teklifleri de gelebilir. Bunun için de araziniz içinde gelecekteki bu fırsatlar için , ileride ihtiyaç olduğunda, üzerine yeni işe uygun depoların yapılabileceği boşta arazilerin olması çok iyidir. Böylece ideal depomuzun yer tespiti ile büyüklüğü konusundaki seçim kriterlerini ortaya koymuş olduk.

İdeal toptancı deposunu, birinci olarak çok katlı asansörlü veya ikinci olarak iç yüksekliği 7 ila 12 metre arasında, içinde kat olmayan betonarme prefabrik binalardan olmak üzere iki şekilde yapabileceğimizi söylemiştik.

Eğer çok katlı, asansörlü bir toptancı binası yaptıracak iseniz, mümkün ise yer seviyesinin altında da bir katının olmasını size tavsiye ederim. Yaz kış sıcaklığının çok değişmediği bu kata, ileride bir çok konuda ihtiyacınız olacağına eminim. Bu çok katlar arasında çalışacak asansörün yine mümkünse  arıza çıkarmayan, hidrolik liftlerin üzerinde inip yükselen modellerinin tercih edilmesini öneririm. Bu tip asansörler sadece çıkarken enerji kullanır. İniş esnasında liftlerdeki yağı boşaltarak indiği için enerji harcamaz. Diğer çok bilinen, yukarıdaki elektrik motorunun sardığı halat vasıtasıyla yukarı-aşağı çalışan asansörler, hem inerken, hem çıkarken enerji harcar. Uzun zaman diliminde ilk alternatif, daha uygundur. Asansör kabinimizin de mümkünse iki palet ürünü, onların taşıyıcısı olan  transpaletiyle sığacak şekilde tasarlanmasında büyük fayda vardır. Asansör kovasının, binanın tam ortasında tasarlanmasının hem depolama faaliyetlerine hem de ilaveten depremde binanın taşıyıcılığına faydası vardır. İş zamanı bozulmayan, yapılan işi kolaylaştıracak şekilde büyük, hızlı çalışan bir asansör, bu tip toptancı binaları için çok kıymetlidir. Katlar arasında, asansör olmadan da inilip çıkılabilecek genişçe bir merdiven ve bu merdivenden katlara girilip çıkılabilecek genişçe metal kapılar olmalıdır. Allah muhafaza etsin ama depomuzda çıkabilecek bir yangına müdahalede bu merdiven ve kapılar çok stratejik öneme sahiptir. Hatta bu merdiven boşluklarından dışarıya çıkılabilecek kolaylıkta, ayriyetten bir yangın merdiveni imal edilmesinde de büyük fayda vardır.

Çok katlı toptancı depolarının havalandırılmalarının temini için, dışarı bakan duvarlarında, tavana çok yakın, açılıp kapanabilen, sineklikleri olan, mümkünse renkli camları olan veya camları beyaza boyanan pencerelerinin olması gerekir. Yerden yüksek pencereler, depo içindeki sıcak ve nemli havanın çok daha kolay bir şekilde depo dışına çıkmasını temin eder. Sıcak, nemli havanın depodan tahliyesini kolaylaştırmak için, bu pencerelerin karşılıklı duvarlara yapılması gerekir. Rutubet kaynağı olduğu için toptancı depolarının kuzey cephelerine pencere yapılması pek önerilmez. Toptan ticarette çalışılabilecek bir çok ürün direkt güneş ışığında kalmaktan zarar görür. Camlarımızın renklendirilmesi ürünlerin direk güneş ışığından korunabilmesi içindir.

Yazın çok sıcak, kışın çok soğuk bir depo, hem depodaki ürünlere zarar verir, hem de depo içerisinde çalışmayı  güçleştirerek çalışma veriminizi azaltır. Gündüzleri tüm pencereleri açık tutarsanız bile, yazın sıcak havada, depo sıcaklığınız  dış sıcaklıktan 3-5 derece daha fazla olur.Yazın sıcak günlerde havalandırmak amacı ile deponun camlarını açacak isek, bunu havanın serin olduğu geceleri yapmamız lazımdır. Aksi halde gündüzleri havalandırma esnasında içeriye gereksiz şekilde, depo içerisindekinden daha sıcak olan, dış ortam havası girer ve depoyu hiç istenmeyecek şekilde ısıtır. Depo içinde optimum ısı seviyesi temini için, deponuzun çatısı muhakkak ısı yalıtımlı olmalıdır. Hatta ayrıca çatınızı beyaza boyatırsanız daha da fayda görürsünüz. Dış duvarlarınızın da ısı yalıtımlı olması, hem sıcak bölgelerde yaz sıcaklıkları için, hem de soğuk bölgelerde kış soğuklarından korunmak için gereklidir. Yoksa sıcak bölgelerde yaz sıcağı için depoyu ilave enerji harcayıp soğutmak,  kış soğuğu içinde ilave enerji harcayıp ısıtmak gerekir ki, bunlar hiç bitmeyecek olan masraflardır. Tek seferde yalıtım masrafı yapmak ilerki dönemlerde yapacağınız bu  harcamaları azaltır. Çatı ısı yalıtımı ülkemizin tüm bölgelerindeki toptancı depoları çok lüzumlu olmasına karşın bazı mutedil iklim koşullarına sahip bölgelerde dış duvarların ısı yalıtımına ihtiyaç duyulmayabilir, ama bu depoların dış duvarları hiç değilse rutubete karşı dayanıklı dış duvar boyaları ile boyanmalıdır.

Toptancı depolarının ürün istiflenen bölümlerinin zeminlerinin yüzeyi sertleştirilmiş betonla imal edilip ayrıca  bu beton yüzeyin epoksi denilen sürtünmeye dayanıklı boya ile boyanmasının, toz ve temizliğe büyük faydası vardır. Ürün taşımada kullanılan gerek forkliftlerin gerekse transpaletlerin devamlı depo içinde çalışması, diğer zemin türlerinde büyük toz probleminin oluşmasına sebep olduğu için deponuzu asla temiz ve tozsuz tutamazsınız.

Elektrik kesilmelerinde, günlük düzenli olarak yapılması gereken işlerin aksamaması için toptancı deposunda elektrik jeneratörünün bulunması çok gereklidir. Alınacak jeneratör, binanın tüm elektrik yükünü taşımasının yanında, asansörünüzün ilk kalktığı anda kısa süre için emeceği yüksek enerjiyi de karşılayabilmelidir. Aksi halde jeneratör aktif iken asansör her ilk hareket ettiğinde, tüm ışık ve elektronik aletleriniz ani voltaj düşmesine sık sık maruz kalır ki, bu onların çok çabuk arıza vermelerine sebep olur. Bu durumu, ilk elektrik abonesi başvurunuzda, ihtiyacınız olan enerji miktarını belirtirken de göz önünde bulundurun.

Çok katlı modern toptancı deposunda olması gereken yükleme rampası için , deponun ilk katının, zeminden yaklaşık en az 120 cm yükseklikte yapılmış olması gerekir. Mal getirecek kamyonların rahatça yükleme rampasına yanaşabilmeleri için en az bu yükseklik gereklidir. Bu rampalar kamyonların rampaya yan yanaşabilecek  şekilde yapılabileceği gibi, arkasını vererek de yanaşabileceği şekilde yapılabilir. Rampanın depoya birleştiği duvarın yekpare olarak tümden açık olması hiç uygun değildir. İhtiyaç oldukça açılıp kapanabilen 3-4 kapının yan yana olması daha uygundur. Aşırı sıcak ve soğuklarda gerekirse bir tanesini açık tutarak çalışmak zorunda kalabiliriz. Ayrıca depo içinde istenmeyen kuşlar da gün boyu açık kalan çok büyük açıklıklardan depo içerisine girebiliyorlar. Gerçi hem kuşlar için hem sinekler için hemde sıcak-soğuklara önlem olarak bu yükleme platformundan depoya giriş kapılarına şeffaf PVC şeritler asılabiliyor. Çalışma hızını biraz aksatmakla beraber çok faydalı olabiliyorlar.

Depo çalışanlarınızın gün içerisinde depo katlarında, mal düzenleme faaliyetleri olacaktır ama, işlerinin önemli bir kısmı, yükleme platformunun olduğu katta olacaktır. Onun için yükleme platformunun olduğu katta, temiz, geniş, mümkünse iki kabinli, direk depoya adım atmadan el yıkama bölümüne çıkılan tuvaletlerin olması gerekir. Böyle olursa tuvalete gitmek için, çalışılan ortamı terk etmek gerekmeyecektir. Yine yükleme platformunda depo çalışanlarımızın iş verimliliğini düşürmeden küçük çay molaları vermelerine imkan veren, çay demlenebilen, el yıkanabilen, bir iki sandalyenin olduğu küçük bir kabin çok faydalıdır. Bahsedilen tuvaletten ve bu çay içme kabininden, size mal getiren kamyoncuların da faydalanmasına imkan tanırsanız, çok insaniyetli bir iş yapmış olursunuz. Kendilerine insanca davranılan toptancı depolarına, mal getirmek için kamyoncular can atarlar. Bir çok durumda, size mal getiren kamyoncularla iyi ilişkiler içinde olmaktan çok büyük faydalar görebilirsiniz. Tedarikçiniz olan üretici firma ile ilgili veya o üreticinin diğer bölgelerde yaptıkları, sizin de haberinizin olması gereken  faaliyetlerle ilgili veyahutta diğer rakibiniz olan  firmalarla ilgili çok çarpıcı bazı bilgilere kamyoncularla yaptığınız kısa çay sohbetlerinde ulaşmanız mümkündür. İyi davrandığınız bir çok kişi size iyilikle karşılık verecektir. İçlerinden çok az bir kısmının tuvaletleri temiz kullanmaması veya çay içme adabınıza uymaması yüzünden sakın tümü için bir kısıtlamaya gitmeyin…

Faturaların kesildiği, müşteri cari hesaplarının takip edildiği, ön muhasebe ofisinizi, mümkünse yükleme platformunun olduğu katta ve yükleme platformuna çok yakın olarak konumlandırın. Böylesi bir konumlandırma,  gün içindeki koşuşturmalarında depo ve ofis personelinizin, sık sık birbirleri ile irtibat kurmaları gerektiğinden, onların işlerini çok kolaylaştırır. Ön muhasebe ofisi personeliniz içinde bayanlar var ise, onlara ayrı bayan tuvaleti tahsis etmeniz gerektiğini unutmayın. Bir çok müessesede bayan tuvaletlerinin yetersiz veya uygunsuz veyahutta problemli olduğunu söyleyebiliriz.

Yükleme platformunun bulunduğu katta, satıcılarınızın araçlarına mal alabilmek için sıra beklerken veya aldıktan sonra kısa bir süre dinlenebilmeleri veyahutta sabahleyin poğça ve böreklerini yerken çay içip birbirleri ile sohbet edebilmeleri için bir plasiyer dinlenme odasının olması da gereklidir. Kışın soğukta, yazın sıcakta içinde oturabilecekleri masalı sandalyeli böyle bir odanın, personeliniz için büyük bir motivasyon unsuru olduğunu bilmelisiniz. Kendi aralarında bir ekip oluşturabilmelerini kolaylaştıran şakalaşmalarına  imkan tanımak için sabahleyin patronların bu odaya girmemeleri daha uygundur. Eğer böyle bir plasiyer dinlenme odası tesis etmezseniz emin olun ki, satıcılarınız sabahleyin araçlarına günlük satılacak mallarını aldıktan hemen sonra, depodan sanki satışa çıkıyormuş gibi ayrılıp,  en yakındaki uygun bir kahvede oturup rahatça sabah kahvaltılarını yapıp, kendi aralarında deponuzda yapamadıkları sohbetleri yapıp, çay içeceklerdir. Personeliniz sabahleyin birbirleriyle konuşup, piyasadaki haberleri öğrenmek ister. Birbirleri ile rahatça konuşup stres atmak ister. Deponuzda bunu teşvik edin, uygun alanlar oluşturun. Modern bir toptancı olarak hem deponuz hem de çalışanlarınıza yatırım yapın. Kazançlı siz çıkacaksınız…

Çoğu bayilikte hızlı tüketim ürünleri üreticisi firmanın kendisinin personeli olan  yöneticiler ve toptancının kendisinin personeli olan yöneticiler  bulunur. Satışı koordine ederken bayiye yardımcı olmak ve satış ekibini kontrol etmek amacıyla bayide istihdam edilen bu üretici firma yöneticilerinin ve bayinin kendi personeli olan yöneticilerin, yükleme platformunun olduğu katta, satıcılarıyla kurmaları gereken irtibatlarını kolaylaştıran, kendilerine özel ofislerinin olması gerekir. Birden fazla bayilik yapan toptancılarda bazen bu yöneticiler birden fazla sayıda olabilirler. Güzel olanı her birine ayrı bir oda tahsis etmektir. Ama bu yapılamıyorsa, büyük bir odada her birisine ayrı masa ve dolaplar tahsis etmek gerekir.

Satış müfettişlerinin, satıcılarınızla haftalık, aylık periyotlarla toplantılarını yapabildikleri, barkovizyon imkanı olan, satış ekibinin ve satış müfettişlerinin tamamının sığabildiği büyüklükte bir toplantı odası olması da gerekir. Bu oda, çay içme odası ile sadece plasiyerlere özel dinlenme odasından ayrı tutulmalıdır. Bir odanın tüm bu amaçlar için kullanılması, faaliyet zamanlarının çakışması yüzünden, hiç uygun değildir. Her birini ayrı önemi vardır. Personelinizin motivasyonunun pekiştirilmesi de bunu gerektirir.

Resmi muhasebe ofisi bu kattan uzakta olabilir. Resmi muhasebe ofisinin, evrak arşivi ihtiyacını karşılayacak şekilde dizayn edilmesine fayda vardır. Eğer resmi muhasebenizi deponuzda kendiniz tutmuyorsanız , tüm resmi ve kendi ön muhasebe evraklarınız için bir arşiv odası ihtiyacınız devam etmektedir.

Şehre biraz uzakta yapılmak zorunda kalınan bu toptancı depolarında, depo ve ofis personelinizin öğle yemeği ihtiyacı için, yemek pişirilebilen ve yemek yenebilen bir alanın oluşturulması gerekir. Yemek yaparken çıkan buharların ve kokuların sağlıklı bir şekilde, depoya sirayet etmeden ortamdan uzaklaştırılabilmesi gerekir. Toptancılıkta bazı zamanlar işler gece yarılarına kadar uzayabilir. Personelinizin çok acıkacağı  bu geç saatlerde mutfağa daha fazla ihtiyaç duyarsınız. Temiz ve sağlıklı bir öğle yemeğinin, temiz ve sağlıklı bir ortamda yenilebilmesinin, çalışma verimliliğinizi düşündüğünüzden çok daha fazla artıracağını bilmelisiniz. Ayrıca her zaman, tüm personel için, aynı yemek verilmelidir.

Her patron kendi ofisini, kendi zevkine göre düzenler. Ofisinde, günlük tahsilat teslim alma gibi rutin işlerini takip ettiği ayrı bir bölüm, üretici firma yetkilileri ile rahatça görüşme yapabildiği konforlu ayrı bir bölüm olmalıdır. Bence ilaveten bir de, gün içinde dinlenebildiği hatta kısa süreli yatıp uyuyabildiği, duş alabildiği bir bölümün de olması gerekir. Hayatının önemli bir bölümünü geçirdiği çalışma mekanında, uzun saatler boyunca tüm ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde bir ofis dizaynı patronun işe konsantresini artıracaktır.

Üretici firmalardan gelen, marketlerde ek teşhir alanı oluşturmakta kullanılan stant havuz palet sepet vb malzemelerin, muhafaza, kontrol ve takibi için depo içinde, bu malzemelerin hepsinin bir arada tutulduğu, ayrı bir oda olmasında çok büyük fayda vardır. Depo içinde bu malzemelerin orada burada olacak şekilde dağınık bulunmaları, muhafazalarını, kontrol ve takiplerini çok zorlaştırır. Bu malzemeleri, her zaman geldiği hızda marketlere göndermek mümkün olmayabiliyor. Bazen de üretici firmalardan, marketlere verilmesi mümkün olmayan miktarlarda, bu malzemelerden gelebiliyor. Bahse konu bu odada, gelen teşhir malzemelerinin fazlası, hemen göze çarpar. Gerekli  önlemleri almanız kolaylaşır.

Birde, üretici firmalardan müşterilerinize dağıtılmak veya çalışanlarınıza verilmek  üzere çok çeşitli promasyon malzemeleri gelebilir. Bunlar elektronik eşya, kılık kıyafet olabildiği gibi, kırılacak züccaciye malzemeleri de olabilir. Dağıtılması biraz zaman alabilecek bu malzemelerin deponuzda zarar ve ziyana uğramasını istemiyorsanız, onlar içinde ayrıca kilitli bir odanızın olmasında fayda vardır.

Depo içinde yeterli ışıklandırma, yetkili bir firma ile işbirliği halinde kemirgen mücadelesi ve Avrupa Birliği standartlarında doğrultusunda temizlik kriterlerine uyma gibi önemli konularda ihmal edilmemelidir. Deponuzun; deprem, yangın, sel, su baskını, hırsızlık gasp vs gibi konularda, gerekli önlemlerin alınmasında fayda vardır.

Personeliniz ve misafirleriniz için sıcak suyu olan abdesthanesi ile birlikte temiz bir mescit odasının olması çok faydalıdır…

İdeal hızlı tüketim ürünleri toptancılığı deposu tek katlı olarak da yapılabilir. 7 ila 12 metre iç yüksekliği olabilen bu binalarda ürünler paletlerle çok katlı raflara konur. Motorlu forkliftler ile çalışılması bir mecburiyettir. Çok katlı toptancı depolarına göre çok daha büyük arazilere ihtiyaç duyulur. Daha az sayıda depo elemanı ile çalışma imkanı vardır. Diğer ihtiyaç duyulan tüm özellikler çok katlı toptancı deposu ile aynıdır.

Toptancının ana depo binasında olması gereken özelliklerden bahsettik. Şimdide ana depo binasını etrafındaki bahçe ve bahçede olması gereken müştemilattan bahsedelim.

Bahçede günlük faaliyetlerden çıkan çöplerin sağlıklı olarak, yağmur ve rüzgardan etkilenmeyecek şekilde depolanabildiği bir çöp ünitesinin olması şarttır.

Müşterilere sevk edilmek üzere hazırlanan ürünlerin bazen dış karton ambalajlarından çıkarılmaları gerekir. Açığa çıkan bu karton ambalajlardan kurtulacağınız ana kadar muhafaza edilebildikleri bir alanın bahçede temin edilmesi gerekir. Bu kartonlarda rüzgarda uçuşmamalı ve yağmurda ıslanmamalıdır.

Yine bahçede araçlarınızın basit elektrik arızalarının giderilebildiği, tamir takımlarının konulduğu, kışın yazlık, yazın kışlık lastiklerinizin saklanabildiği bir tamir takım odası ile araçlarınızın yıkanabildiği bir alanın depo bahçenizde olmasında büyük fayda vardır.

Dış taarruzlardan muhafaza olunabilmek için depo bahçesinin yüksek betonarme duvarlarla çevrilmesinde, bu duvarların üstünde dikenli tellerin olmasında ve gerekli yerlere kamera konmasında büyük fayda vardır.

Depo bahçesine tek büyük bir ana kapıdan girilebilmesi, yapılması gereken kontrolleri kolaylaştırır. Bu kapıda 24 saat görev yapan bekçilerinizin olması da çok gereklidir. Eğer size mal getiren kamyonlardan bazıları cumartesi günü geç vakit deponuza ulaşmış ise pazartesiyi bekleyebilmesi için depo bahçesinde park edebilmesini temin edebilmenizde bu bekçilerin size çok faydası olur. Bekçi kulübesinin, depo kapandığında kullanabileceği tuvaletlerinin ve çay yapabilecekleri bir ortamlarının olması da çok gereklidir.

Bahçe duvarları ile ana depo binası arasındaki alanın yüzeyinin sertleştirilmiş betonla kaplanması, uzun yıllar boyu, kamyonlar tarafından kullanılacakları için yüzeyin çabuk yıpranmaması bakımından  çok kullanışlıdır. Adi betonla atılan bahçe yüzey betonunun, yaz kış sıcaklık farklılıklarından ve gelen ağır tonajlı kamyonlar tarafından ve bazı  kamyonlardan mal indirmede kullanmanız gerekecek olan forklift tekerleklerinin manevraları esnasında kısa sürede yıpranacağını bilin. Yüzeyi yıpranan yer betonun sonradan tamiri pek mümkün değildir. Tekrardan üzerine masrafla yenisini atmanız gerekir. Yağmurda, etrafı beton duvarla çevrili bahçenizin içinde, yer yer işinizi güçleştirecek şekilde su birikmemesi için bu yüzey betonunun üzerinden su tahliyesini kolaylıkla yapabileceği şekilde eğimli yapılmasına çok dikkat etmek gerekir.

Yüzeyi betonla kaplanmış bahçeniz, yazın güneşli saatlerde çok ısınacaktır. Hiç değilse depo binanızın yükleme rampasının olduğu cephesinin yükleme rampası ve önündeki bir kısım bahçe yüzeyini kaplayacak şekilde gölgelendirilmesi çok uygundur. Bunun kışın yağmura da önlem alacak şekilde yapılabilmesi çok daha iyi olur.

Tarihi geçmiş gıda maddelerinin, ana depo binasından ayrı bir şekilde, bahçenin uygun bir alanında, kilitli bir kulübede depolanması yasal zorunluluktur.

Depo bahçesinin binek araç parkı, ticari araç parkı, mal getiren ve indirilmeyi bekleyen üretici firma kamyonlarının parklarının, gün içerisinde karmaşaya yol açmayacak şekilde belli olması işlerinizi kolaylaştırır.

Biliyorum biraz uzun oldu ama, yılların tecrübesi ile sabit olan bu konuları atlamadan yazıp kayıt altına almak istedim. Umarım bazı yatırımcılarımızın işine yarar…

Görüldüğü üzere ideal toptan deposu oluşturmak biraz meşakkatli ve masraflı. Eğer içini popüler üreticilerin hızlı tüketim ürünleri ile doldurup, o ürünleri de hızlıca satıp, paranızı batırmadan tahsil edebilip, kar etmeyi becerebiliyorsanız; yaptığınız bu milyonlarla ölçülen yatırımızınızın karşılığını uzun zaman dilimizde alabilirsiniz.

Yaptığınız depo yatırımının değeri, siz iş yapsanız da, yapmasanızda gelecekte sürekli olarak artacaktır. İş yaptığınız şehir geliştikçe yerleşim birimleri size yaklaşacaktır. Günün birinde birisi size gelip, böyle değerli bir arazide toptancılık yapılmasının yazık olacağını söyleyip, size belki binanızı kiraya vermenizi teklif edecektir. Oturduğunuz yerden hiç bir şey yapmadan,  sadece size yapılan teklifi kabul ederek alacağınız aylık kira gelirini, toptancılık faaliyetlerinden uzun zamandır kazanamadığınızı farkedip, belki de kabul edersiniz kim bilir ?

Rıza Cenat

Şubat  2014

Yalova